ĐIỂM LẠI PHÁP LUẬT KINH DOANH NĂM 2024
Sáng ngày 22/4/2025, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) tổ chức Hội thảo công bố Báo cáo “Dòng chảy pháp luật kinh doanh Việt Nam 2024” và Báo cáo “đánh giá về tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật”.
Hai báo cáo cung cấp nhiều thông tin đáng chú ý, là nguồn tham khảo hữu ích để doanh nghiệp cập nhật kịp thời các quy định pháp luật mới như sau:
TỔNG QUAN PHÁP LUẬT NĂM 2024
Xu hướng lập pháp
Dùng 1 luật sửa nhiều luật theo trình tự rút gọn
Nhanh chóng sửa đổi các quy định ngay cả khi mới ban hành
Giảm thời gian soạn thảo, giảm thời gian lấy ý kiến từ 60 ngày xuống 20 ngày; luật chỉ quy định khung, văn bản dưới luật quy định chi tiết, v.v
Chính sách tài chính
Lộ trình tăng thuế TTĐB của bia và thuốc lá
Sàn TMĐT kê khai, nộp thuế thay người bán; nhà cung cấp nước ngoài đăng ký, khai báo nộp thuế tại VN…
Giảm thuế BVMT đối với xăng, dầu; giảm 2% thuế VAT
Gia hạn thuế TTĐB ô tô lắp ráp trong nước
Giảm 50% lệ phí trước bạ cho ô tô SX trong nước, giảm mức thu 36 khoản phí, lệ phí
Giao dịch liên kết: Tiếp tục áp dụng trần chi phí lãi vay 30% EBIT đối với giao dịch trong nước, không có chênh lệch thuế suất
Ngưỡng tiền thuế nợ áp dụng tạm hoãn xuất cảnh: cá nhân 50 triệu đồng, DN từ 500 triệu đồng, quá hạn trên 120 ngày
Thương mại điện tử
Còn nhiều chính sách bất lợi đối với người kinh doanh nhỏ lẻ
Không còn miễn thuế nhập khẩu và VAT đối với đơn hàng TMĐT dưới 1 triệu đồng nhằm giải quyết tình trạng bất bình đẳng giữa hàng hóa, DN VN so với nước ngoài.
Còn nhiều vấn đề bỏ ngỏ:
Bất bình đẳng giữa DN đầu tư tại VN và DN xuyên biên giới;
Hàng hóa nhập khẩu qua TMĐT vẫn được miễn thuế nhập khẩu;
Xuất khẩu trực tuyến chưa được chú trọng
Quản lý chất lượng sản phẩm hàng hoá
Chất lượng soạn thảo QCVN còn thấp vì thiếu đánh giá tác động kỹ lưỡng;
Còn tình trạng lạm dụng ban hành Danh mục Hàng hóa nhóm 2;
Nhãn điện tử, mã số mã vạch tăng chi phí cho DN.
Xăng dầu
Vẫn còn quản lý giá bán lẻ
Hạn chế thương nhân phân phối xăng mua bán với nhau
Văn phòng công chứng
Để thành lập văn phòng công chứng (VPCC) phải thực hiện theo hai bước: 1) đề nghị cấp phép thành lập văn phòng công chứng; 2) đăng ký hoạt động sau khi có quyết định thành lập.
Chuyển nhượng, mua bán VPCC phải xin chấp thuận của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh.
Tàu bay không người lái
Áp dụng điều kiện kinh doanh trong sản xuất tàu bay không người lái và các phương tiện bay siêu nhẹ.
Dược
Rút ngắn thời gian cấp phép lưu hành đối với các loại thuốc đã được phê duyệt tại các quốc gia có hệ thống quản lý dược tiên tiến thông qua cơ chế công nhận, thừa nhận dựa trên sự tin cậy;
Tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài hoạt động tại Việt Nam (các doanh nghiệp FIE);
Rút ngắn thời gian gia hạn, tăng tốc xử lý các hồ sơ còn tồn đọng trong giai đoạn chuyển tiếp giữa Luật Dược 2016 và Luật sửa đổi Luật Dược 2024;
Khuyến khích chuyển giao công nghệ sản xuất các loại biệt dược trong nước, mở rộng các chính sách ưu đãi, hỗ trợ phát triển và thử nghiệm lâm sàng.
ĐÁNH GIÁ CHẤT LƯỢNG PHÁP LUẬT CHUYÊN NGÀNH
Đồng thời, doanh nghiệp có thể tham khảo nghiên cứu của VCCI về một số pháp luật chuyên ngành, nhằm có bức tranh toàn cảnh về môi trường kinh doanh và chủ động nhận diện rủi ro pháp lý.
Đối với triển khai dự án đầu tư
Thời gian thực hiện thủ tục hành chính về đất đai trên thực tế kéo dài hơn so với quy định.
Các quy định về đấu giá quyền sử dụng đất, thẩm định báo cáo nghiên cứu khả thi và hồ sơ chấp thuận chủ trương đầu tư còn nhiều mâu thuẫn, chồng chéo, thiếu minh bạch.
Cơ quan quản lý địa phương còn nhiều chậm trễ trong khâu chấp thuận chủ trương đầu tư (do quy hoạch không thống nhất), khâu định giá đất và khâu giải phóng mặt bằng.
Đối với đầu tư dự án điện rác
Cơ quan quản lý địa phương thiếu cam kết dài hạn với nhà đầu tư
Mẫu hợp đồng PPP trong lĩnh vực xử lý chất thải chưa được ban hành
Chưa có hướng dẫn về xử lý tro bay và kỹ thuật hiện có tốt nhất
Việc quy hoạch điện phân bổ công suất cố định cho từng địa phương dẫn đến tình trạng không đáp ứng kịp thời nhu cầu sử dụng điện phát sinh thực tế của địa phương và các nhà đầu tư.
Đối với tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật
Về trình tự, thủ tục ban hành: Việc xây dựng còn thiếu báo cáo đánh giá tác động đầy đủ, quá trình tham vấn các đối tượng bị ảnh hưởng còn hạn chế, và chưa thống nhất một đầu mối đăng tải Dự thảo. Quy trình tham khảo tiêu chuẩn nước ngoài còn mang tính máy móc và chậm cập nhật các phiên bản mới nhất, v.v
Về nội dung: Các mức chỉ tiêu kỹ thuật còn chưa hợp lý, nhiều trường hợp được quy định quá cao hoặc quá thấp so với năng lực thực tế của thị trường. Một số phương pháp đo lường còn lỗi thời, trùng lặp. Một số QCVN bao gồm cả các điều kiện đầu tư kinh doanh. Nhiều QCVN được ban hành nhưng chưa có phòng thử nghiệm hoặc tổ chức đánh giá sự phù hợp tương ứng, trong khi thời hạn áp dụng lại quá đột ngột cho DN, v.v